ابومحمد زیاد بن عبدالله بکاییابومحمد زیاد بن عبدالله بکّائی عامری کوفی قیسی (م ۱۸۳ هـ)، از شاگردان برجسته ابن‌اسحاق، استاد ابن‌هشام و از محدثان و سیره‌نویسان قرن دوم هجری قمری بوده که اثری درباره سیره پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) دارد. ۱ - معرفی اجمالیابومحمد زیاد بن عبدالله بن طفیل بن عامر بکّائی عامری کوفی قیسی، ملقب به بکّاء، اهل کوفه و از طایفه بنی بکاء، تیره‌ای از بنی عامر بن صعصعه بود و نسبت وی بدین‌سبب است، و از عدنانیان است. بکائی از شاگردان برجسته ابن‌اسحاق، نخستین سیره‌نویس زندگی پیامبر اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بود. به گفته عبدالله بن ادریس، وی از معتبرترین شاگردان ابن‌اسحاق بود، زیرا دو مرتبه سیره و مغازی را از استادش فرا گرفت. بکائی به منظور ترویج و گسترش دانش خویش، زادگاهش کوفه را به مقصد بغداد ترک گفت و مدت زیادی در بغداد اقامت گزید. وی در آنجا مجالس درس بر پا ساخت و به تعلیم اندوخته‌های خویش در مغازی و حدیث پرداخت و سرانجام به کوفه بازگشت. رجال‌شناسان اهل‌سنت در جرح و تعدیل شخصیت بکائی، گوناگون سخن رانده‌اند: دسته‌ای او را محدثی ضعیف و پراشتباه، [۸]
نسائی، احمد بن شعیب، الضعفاء و المتروکین، ص۱۱۴.
و گروهی او را راستگو و ثقه خوانده‌اند.۲ - اساتید و شاگردانغیر از ابن‌اسحاق اساتید دیگر بکائی در حدیث و فرائض بزرگانی چون حصین بن عبدالرحمان، عبدالملک بن عمیر و سلیمان اعمش را می‌توان نام برد. از جمله کسانی که از وی دانش آموخته و روایت کرده‌اند، می‌توان به افرادی مانند عبدالملک بن هشام (تدوین‌کننده مشهورترین کتاب درباره سیره پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم))، احمد بن حنبل (پیشوای حنبلیان)، حسن بن عرفه و زیاد بن ایوب اشاره کرد. ۳ - تاریخ وفاتبکائی به سال ۱۸۳ هـ در کوفه درگذشت. ۴ - آثاربکائی دارای اثری به نام سیر النبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بوده است. ۵ - پانویس۶ - منبع• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۴۸، برگرفته از مقاله «ابومحمد زیاد بن عبدالله بکایی». • عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۴۱۹. رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 183 (قمری) | سیره‌نویسان پیامبر اسلام | سیره‌نویسان قرن 2 (سال) | شخصیت‌های قرن 2 (قمری) | عدنانیان | محدثان اهل‌سنت قرن 2 (قمری) | محدثان کوفه
|